To δημιουργικό μας γραφείο είχε τη χαρά να σχεδιάσει την αφίσα για τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Ενός εορτασμού που συντονίζει το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Εμπνεόμενοι από τον φετινό τίτλο του εορτασμού ΠΟΛ(ε)ΙΣ, ανθίσαμε μια διαχρονική ελληνική πόλη και την «εκθέσαμε» ως ένα ζωντανό και σε συνεχή εξέλιξη πολιτισμικό φαινόμενο σε όλες του τις διαστάσεις.

Ένα λουλουδι, σχηματίζει το αρχικό “Π” της πόλεως με το άνθος και τους μίσχους του. Είναι ζωντανό πάνω απο μια πόλη σε ημικύκλιο διηνεκές που κινείται συνεχώς και εξελίσσεται δυναμικά στο χρόνο…

Η Ελλάδα συμμετέχει στον εορτασμό των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το 1996 υιοθετώντας πλήρως τους σκοπούς και το χαρακτήρα του. Το γενικό συντονισμό του προγράμματος έχει το Συμβούλιου της Ευρώπης, ενώ βασικός στόχος του είναι η βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών σε στοιχεία της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, υλικής και άυλης, και η ευαισθητοποίησή τους στα θέματα αυτά, με το άνοιγμα χώρων και μνημείων στην κοινωνία και τη διοργάνωση εκδηλώσεων. Ο εορταστικός χαρακτήρας του προγράμματος προσκαλεί τους επισκέπτες να έλθουν σε επαφή με την πολιτιστική τους κληρονομιά με τρόπους λιγότερο ακαδημαϊκούς και περισσότερο βιωματικούς, μέσα από συναυλίες, εκπαιδευτικές δράσεις, δημιουργικά εργαστήρια, αφηγήσεις παραμυθιών, παραστάσεις, εικαστικές παρεμβάσεις, εκθέσεις κ.ά.

Η Διεύθυνση Μουσείων, που είναι ο εθνικός συντονιστής του προγράμματος, έχει διαμορφώσει ένα συγκεκριμένο στίγμα εορτασμού: θεματολογία που αλλάζει ανά διετία, έμφαση στο νεανικό κοινό, αλλά και στην υψηλής ποιότητας παρεχόμενη πληροφορία, εξοικείωση του κοινού με το έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, εθελοντισμός κ.ά.

Στο πλαίσιο του περσινού εορτασμού με θέμα «Βία και Ανεκτικότητα» η Διεύθυνση Μουσείων συντόνισε σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Νεότερου Πολιτισμικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς μια σπονδυλωτή δράση πιλοτικού χαρακτήρα στην Αττική με τίτλο Διωγμοί: παλιές και νέες ιστορίες. Σκοπός της δράσης υπήρξε να προβληθεί η συνεχώς διευρυνόμενη έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς και να προωθηθεί ένας πολυεπίπεδος τύπος συνεργασίας. Έτσι δημιουργήθηκε ένα πυκνό δίκτυο συνεργειών σε ποικίλους χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος, όπου φιλοξενήθηκαν δράσεις ποικίλου χαρακτήρα που προωθούσαν τη συνομιλία της πολιτιστικής κληρονομιάς με τη σύγχρονη ζωή γύρω από ένα θέμα διαχρονικό όχι μόνο για την ελληνική ιστορία, αλλά και για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια κοινότητα.

Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακήρυξαν το 2018 ως Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς (http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2017/02/09-cultural-heritage/) . Σύμφωνα με τη σχετική διακήρυξη, το Ευρωπαϊκό Έτος σκοπεύει στην προστασία και προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης, ενώ παράλληλα προωθεί τη συμμετοχική διακυβέρνηση και διατομεακή συνεργασία για τη διαφύλαξη, ενίσχυση και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως η δυναμική της στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών οικονομιών και κοινωνιών.

Σε αυτό το πλαίσιο γίνεται φανερό ότι το στίγμα του θεσμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως αυτό επαναπροσδιορίστηκε και με την περσινή πιλοτική δράση είναι σε πλήρη συμφωνία με το πνεύμα του επετειακού εορτασμού του  Ευρωπαϊκού Έτους. Το θέμα δε, της επόμενης διετίας 2017-2018, θα ακολουθήσει έναν από τους πέντε προτεινόμενους άξονες του Ευρωπαϊκού Έτους, αυτόν που αφορά στην ευρωπαϊκή πόλη. Έτσι, ο τίτλος του εορτασμού είναι ΠΟΛ(ε)ΙΣ.

Για την επόμενη διετία οι πόλεις, παλιές και νέες, μεγάλες ή μικρότερες, σημαντικές ή λιγότερο σπουδαίες θα προτείνουν μια διαφορετική αφήγηση της ιστορίας όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης. Ταυτόχρονα θα θέσουν προβληματισμούς και θα ανοίξουν συζητήσεις για τη μεταμόρφωσή τους μέσα στο σύγχρονο κόσμο και το μέλλον τους.

Στόχος του εορτασμού δεν είναι απλώς να προβάλει μια τυπική αναδρομή της ιστορίας των πόλεων από την πόλη – κράτος έως τη σύγχρονη μεγαλούπολη και τα δίκτυα πόλεων υπό το πρίσμα της πολεοδομικής ή θεσμικής τους οργάνωσης. Αντίθετα, είναι ανάγκη η πόλη να «εκτεθεί» ως ένα ζωντανό και σε συνεχή εξέλιξη πολιτισμικό φαινόμενο σε όλες του τις διαστάσεις (δημογραφική, κοινωνική, οικονομική, πολιτική) και τη δυναμική του (οριζόντια και κάθετη κινητικότητα, συμμετοχή και περιθωριοποίηση, ενσωμάτωση και απόρριψη κ.ά)”